Vi tilrår at du alltid nyttar siste versjon av nettlesaren din.
Frontotemporal demens
Frontotemporal demens er ei felles nemning på demens som kjem av skadar i fremre del av hjernen. Det finst mange variantar av sjukdommen, men dei har liknande symptom. Det hyppigaste symptomet er endringar i åtferd og personlegdom. Personen har inga innsikt i si eiga åtferd, og er gjerne oppteken av primære behov og bryr seg lite om korleis veremåten verkar på andre.
Demens er en fellesbenevnelse for flere hjernesykdommer. Den vanligste typen er Alzheimers, hvor hukommelsessvikt er det vanligste symptomet.
Demens er en fellesbenevnelse for flere hjernesykdommer som ofte opptrer i høy alder og fører til kognitiv svikt.
God miljøbehandling er viktig, og det bør komme i gang så tidleg som mogleg. På grunn av store endringar i personlegdom hos personen er frontallappdemens også ei påkjenning for pårørande. Miljøbehandling, tilpassing av bustad og informasjon om sjukdommen er viktig for alle.
Medisinsk behandling
Det finst ingen medisin som kan kurere frontotemporal demens. Legemiddel har liten effekt, men det er rapportar om at nokre typar antidepressiva kan dempe symptoma.
Frontotemporal demens
Talet på personar med demens aukar, fordi det blir fleire eldre blant oss. Vi oppmodar alle til å lære meir om demens.
God miljøbehandling er viktig, og det bør komme i gang så tidleg som mogleg. På grunn av store endringar i personlegdom hos personen er frontallappdemens også ei påkjenning for pårørande. Miljøbehandling, tilpassing av bustad og informasjon om sjukdommen er viktig for alle.
Medisinsk behandling
Det finst ingen medisin som kan kurere frontotemporal demens. Legemiddel har liten effekt, men det er rapportar om at nokre typar antidepressiva kan dempe symptoma.
Frontotemporal demens
Talet på personar med demens aukar, fordi det blir fleire eldre blant oss. Vi oppmodar alle til å lære meir om demens.
Etter å ha fått diagnosen frontotemporal demens, er det viktig å leggje til rette for best mogleg meistring av situasjonen for pasient og pårørande gjennom:
Opplæring av pasient, pårørande og eventuelt helsepersonell rundt pasienten
Tradisjonelt tek det svært lang tid å stille denne diagnosen, som kan føre til at både pasient og pårørande blir svært slitne i prosessen.
Tilpassa mental og fysisk aktivitet
Tidleg samtale om viktige framtidige avgjerder om til dømes økonomiske og juridiske spørsmål, forskingsdeltaking, om medisinar og anna.
Det er to hovudgrupper innan frontotemporal demens, der den eine har mest utfordringar knytt til språk, og den andre mest utfordringar knytt til endring av personlegdom og åtferd. Den som har sjukdommen og dei næraste vil ofte ha ulikt syn på kva som er utfordringane.
Vurdering av helsekrav for førarkort
Nasjonalforeininga for folkehelsa har mange tilbod.
Redusere risiko
Frontotemproal demens gir auka risiko for ei rekkje tilstandar som fall, underernæring og depresjon. Sjukdommen kan også føre til utfordringar i samspel med andre menneske. Ein viktig del av oppfølginga er derfor risikoreduserande tiltak innan desse områda.
Sjukdommen kan innebere redusert impulskontroll. Unngå alkohol, som ytterlegare reduserer hemningar
Viktig med vurdering av helsekrav for førarkort
Leggje til rette for god søvn
For pasientar med språkvanskar er det viktig at det tidleg blir starta opplæring av hjelpemiddel
Førebyggje depresjon og passivitet (til dømes gjennom meiningsfull aktivitet)
Redusere uro, agitasjon og vrangførestillingar, forsøk på realitetsorientering kan ofte gi auka stress og sinne. Prøve å unngå å gå i konfrontasjon med pasienten.
Betring av av syn og høyrsel.
Situasjonen til dei pårørande
Når ein person får diagnosen frontotemporal demens, kan det opplevast som svært krevjande for dei pårørande. Sjukdommen vil innebere ei stor omsorgsbyrde for dei næraste. Som omsorgsgivar speler du ei stor rolle i livet til personen med frontotemporal demens, så det er viktig at du tek vare på deg sjølv og di eiga helse.
Du kan ha auka risiko for søvnvanskar, depresjon og andre helseplager. Alle omsorgsgivarar treng tid utan omsorgsansvar, og det er viktig å få og ta imot hjelp. Det kan vere å få meir kunnskap gjennom pårørandekurs og avlastande tiltak frå familie, venner, aktivitetsvenn, dagsenter, korttidsopphald eller liknande.
Trass utfordringar er det viktig å leggje til rette for gode stunder saman. Det kan hjelpe å lage ei liste over situasjonar og aktivitetar som har gitt og framleis kan gi glede.
Kunnskap om sjukdommen
Kunnskap om sjukdommen er viktig. Oppfølging frå kommune og spesialisthelseteneste bør innebere tilbod om opplæring til pasient og pårørande. Kommunane skal også ha eit tilrettelagt aktivitetstilbod for pasientgruppa. Kvar kommune har eigne Hukommelsesteam/demenskoordinator som har oversikt over dei ulike tilboda for pasient- og pårørandegruppa. Ein kan ta kontakt med desse.
Du kan lese meir om symptom, undersøkingar og behandlingstiltak i den nasjonale retningslinja: Demens – Helsedirektoratet
Etter å ha fått diagnosen frontotemporal demens, er det viktig å leggje til rette for best mogleg meistring av situasjonen for pasient og pårørande gjennom:
Opplæring av pasient, pårørande og eventuelt helsepersonell rundt pasienten
Tradisjonelt tek det svært lang tid å stille denne diagnosen, som kan føre til at både pasient og pårørande blir svært slitne i prosessen.
Tilpassa mental og fysisk aktivitet
Tidleg samtale om viktige framtidige avgjerder om til dømes økonomiske og juridiske spørsmål, forskingsdeltaking, om medisinar og anna.
Det er to hovudgrupper innan frontotemporal demens, der den eine har mest utfordringar knytt til språk, og den andre mest utfordringar knytt til endring av personlegdom og åtferd. Den som har sjukdommen og dei næraste vil ofte ha ulikt syn på kva som er utfordringane.
Vurdering av helsekrav for førarkort
Nasjonalforeininga for folkehelsa har mange tilbod.
Redusere risiko
Frontotemproal demens gir auka risiko for ei rekkje tilstandar som fall, underernæring og depresjon. Sjukdommen kan også føre til utfordringar i samspel med andre menneske. Ein viktig del av oppfølginga er derfor risikoreduserande tiltak innan desse områda.
Sjukdommen kan innebere redusert impulskontroll. Unngå alkohol, som ytterlegare reduserer hemningar
Viktig med vurdering av helsekrav for førarkort
Leggje til rette for god søvn
For pasientar med språkvanskar er det viktig at det tidleg blir starta opplæring av hjelpemiddel
Førebyggje depresjon og passivitet (til dømes gjennom meiningsfull aktivitet)
Redusere uro, agitasjon og vrangførestillingar, forsøk på realitetsorientering kan ofte gi auka stress og sinne. Prøve å unngå å gå i konfrontasjon med pasienten.
Betring av av syn og høyrsel.
Situasjonen til dei pårørande
Når ein person får diagnosen frontotemporal demens, kan det opplevast som svært krevjande for dei pårørande. Sjukdommen vil innebere ei stor omsorgsbyrde for dei næraste. Som omsorgsgivar speler du ei stor rolle i livet til personen med frontotemporal demens, så det er viktig at du tek vare på deg sjølv og di eiga helse.
Du kan ha auka risiko for søvnvanskar, depresjon og andre helseplager. Alle omsorgsgivarar treng tid utan omsorgsansvar, og det er viktig å få og ta imot hjelp. Det kan vere å få meir kunnskap gjennom pårørandekurs og avlastande tiltak frå familie, venner, aktivitetsvenn, dagsenter, korttidsopphald eller liknande.
Trass utfordringar er det viktig å leggje til rette for gode stunder saman. Det kan hjelpe å lage ei liste over situasjonar og aktivitetar som har gitt og framleis kan gi glede.
Kunnskap om sjukdommen
Kunnskap om sjukdommen er viktig. Oppfølging frå kommune og spesialisthelseteneste bør innebere tilbod om opplæring til pasient og pårørande. Kommunane skal også ha eit tilrettelagt aktivitetstilbod for pasientgruppa. Kvar kommune har eigne Hukommelsesteam/demenskoordinator som har oversikt over dei ulike tilboda for pasient- og pårørandegruppa. Ein kan ta kontakt med desse.
Du kan lese meir om symptom, undersøkingar og behandlingstiltak i den nasjonale retningslinja: Demens – Helsedirektoratet
Det går regelmessig rutebussar mellom Førde Sentralsjukehus og Førde Rutebilstasjon.
På nettsidene til skyss.no finn du bussruter med oversikt over stoppestadar og tider for Sogn og Fjordane.
Frå Førde er det også gode bussamband til Bergen, Oslo, Ålesund og Trondheim.
Flybuss
Det går direkte flybuss frå Førde Lufthamn Bringeland til Førde Sentralsjukehus for alle fly som landar. Bussen stoppar ved busstoppet på motsatt side av Vievegen, på austsida. Herfrå går flybussen til Førde Lufthamn Bringeland 75 minutt før alle flyavgangar.
Parkering
Det er mogleg å parkere gratis på sjukehusområdet for pasientar og besøkande.
Taxi
Drosjesentralen i Førde er om lag 100 meter frå Rutebilstasjonen. Ved behov er våre tilsette i resepsjonen tilgjengelege 24 timar i døgnet og kan bestille taxi til deg.
Praktisk informasjon
Ved Førde sentralsjukehus finn du Sjukehusapoteka Vest HF si avdeling i Sogn og Fjordane.
Apoteket gjev tilbod til alle nyutskrivne og polikliniske pasientar ved Førde Sentralsjukehus, samt alle tilsette og besøkande. Sjukehusapoteket er altså open for alle.
På veg heim frå sjukehuset kan pasientar få med seg alt dei treng av legemiddel og utstyr for vidare behandling heime. I tillegg har apoteket eit stort og variert utval av reseptfrie legemiddel, hudpleiemiddel, kost- og ernæringsmiddel samt andre apotekvarer.
Apoteket gjer klar legemidla medan du ventar og gjev råd om korleis du skal bruke dei på rett måte.
Apoteket forsyner dei fleste avdelingane i Helse Førde med legemiddel, apotekvarer og farmasøytiske tenester og gjev farmasøytisk rådgjeving til mange kommunar i Sogn og Fjordane.
For å få behandling ved sjukehus eller poliklinikk må du i utgangspunktet vere tilvist frå lege, kiropraktor eller manuell teapeut. Har du trong for legehjelp skal du ringe fastlegen din eller den kommunale legevakta.
Mange pasientar og pårørande ønskjer å ta bilete eller video som eit minne frå tida på sjukehuset. Då kan det vere lurt å hugse nokre reglar.
Det er sjølvsagt heilt greitt så lenge det er pasientane og/eller pårørande og vener som er på bileta.
Det er likevel ikkje lov å ta bilete av medpasientar eller tilsette. Vi har hatt tilfeller der bilete av medpasientar/tilsette er blitt publisert i digitale media utan deira godkjenning.
Vi håper alle viser respekt for personvernet til alle dei møter under besøket på sjukehuset og avgrensar fotografering til å gjelde eigen familie og vener.
Ved Førde sentralsjukehus finn du kiosk der du kan kjøpe aviser og andre kioskvarer. Du kan også levere kupongar til Norsk Tipping sine spel.
Alle kantinene i Helse Førde er opne for tilsette, pasientar og pårørande.
Kantinene på Lærdal sjukehus og Nordfjord sjukehus finn du i underetasjen. Dei har opningstid 10.30 - 14.30.
Hovudkantina ved Førde sentralsjukehus ligg i 2. etasje. Her får du kjøpt varm mat og mykje anna. Den har opent 07.30 - 20.00. I Førde finn du også ein kafe i 1. etasje innanfor resepsjonen. Denne har opningstid 09.00 - 15.00. Her finn du kaffe, te, anna drikke, påsmurt og kaker m.m.
Kantina ved Indre Sogn psykiatrisenter er open alle kvardagar frå klokka 10.00-13.30.
Kantina på Tronvik er open for tilsette og bebuarar.
Du kan nytte mobiltelefon ved sjukehusa. Vi oppfordrar likevel alle til å bruke mobilvett og ta omsyn til medpasientar.
Det er viktig å sette telefonen på stille om natta, og på stilleringing eller vibrering om dagen. Av omsyn til dei andre pasientane er det best å gå ut av rommet dersom du må ta ein lengre samtale.
Vi ber om at du inne på pasientrommet ikkje snakkar eller har lyd på mobilen i tidsrommet etter klokka 21.30 til klokka 08.00 neste dag.
Det er gratis trådlaust nettverk for pasientar, pårørande og besøkande på sjukehusa. Dette kan du kople deg til frå din smarttelefon.
Førde sentralsjukehus har sett av hundre parkeringsplassar berre for pasientar og pårørande. Er alle desse plassane opptekne, er det fleire parkeringsområde rundt Førde sentralsjukehus. Ledige plassar på desse områda kan òg nyttast av besøkande.
BLODGJEVARAR og RØRSLEHEMMA har eigne parkeringsplassar mellom anna framfor hovudinngangen og rundt om på sjukehuset sitt område. Dei som kan parkere her, har eige parkeringsløyve. Utan slikt løyve er parkering rekna som ugyldig.
Ordinær parkering for pasientar og pårørande: Parkeringsplassen er inn frå Svanehaugvegen. Sjå blått område på kartet:
I 6. etasje har Førde sentralsjukehus eige pasienthotell.
Pasienthotellet har 22 senger. Dei er fordelt på seks enkle rom og åtte doble rom. Alle romma er tilpassa rullestolbrukarar.
Treng du nokon å snakke med? Sjukehuspresten er til for deg anten du er pasient eller pårørande. I møte med denne omsorgstenesta kan du finne ein «fristad» og ein plass å samle tankane. I samtale med sjukehuspresten er det tid og rom for både stort og smått.
Du treng ikkje ha kristen eller religiøs tru for å ta kontakt. Det er ditt liv og dine tankar som har fokus. Det er sjølvsagt og høve til klassiske prestetenester som mellom anna sermoniar og bøn.
Uansett kva du har på hjartet er sjukehuspresten tilgjengeleg for å møte deg, der det passar deg best. Det kan vere på telefon, prestekontoret, pasientrom, i kantina eller kanskje på ein benk ute.
Ta kontakt direkte med Helene Langeland på telefon 908 79 281, eller spør personalet om å tilkalle/avtale tid med prest.
Sjukehuspresten er primært tilgjengeleg i ordinær kontortid, men kan og tilkallast til andre tider.
Kontoret er på plan 2, første dør til høgre for inngangen til kantina.
Slik koblar du deg til gjestenettet vårt:
Koble deg til det trådlause gjestenettet (gjest.ihelse.net)
Ein nettlesar skal opne seg automatisk. (Om påloggingsvindauget ikkje dukkar opp, forsøk å opne nettlesaren manuelt).
Les nøye gjennom vilkåra.
Trykk "Godta" når du har lese og forstått vilkåra.
Innlogginga skjer automatisk på einingar etter første pålogging, så lenge kontoen er aktiv. Det skal berre vere nødvendig å logge seg på éin gong per eining per 31 dagar.
Akuttmedisin: Etter avtale på telefon 57 83 90 82.
Barneavdeling: Visittider sengeposten 5. etg: Kontakt personale på vaktrommet.
Kirurgisk: Visittider sengepost 12.30-13.30 og 18.30-19.30.
Kreft: Visittider sengepost: Har ikkje faste visittider. Ta kontakt med vaktrommet.
Kvinneklinikken: Far eller medmor kan kome når dei ønskjer utanom kviletid klokka 13.00-15.00. Søsken til barnet og andre besøkande kan takast i mot utanfor avdelinga.
Medisinsk: Visittider medisinsk sengepost 14.30-15.30 og 19.00-19.45. Til eineromma: Etter avtale.
Nevrologisk: Ikkje fast visitttid. Pårørande og andre er alltid velkomne.
