Hjernehinnebløding

Ei hjernehinnebløding oppstår når ei utposing (aneurysme) på ei pulsåre i hovudet sprekk. Desse arteriane går i væskerommet mellom hjernehinner og blødinga blir derfor også kalla hjernehinnebløding.

Hjernen er omkranset av flere hinner. Hjernens arterier ligger i væskerommet mellom hjernens overflate og hinnene. Dersom en utposning (aneurisme) sprekker, så oppstår en hjernehinneblødning, subarachnoidal blødning, SAB,

Hjernehinneblødning (subaraknoidal blødning) rammer ofte yngre pasienter enn andre hjerneblødninger og er forårsaket av en utposning som sprekker.

Det er viktig med tidlig behandling av utposningen slik at den ikke skal sprekke på nytt. En hjernehinneblødning er forbundet med en meget alvorlig prognose. 

Anslagsvis overlever 1 av 3 uten behov for helsehjelp i det daglige.  1 av 3 overlever med behov for hjelp, mens 1 av 3 ikke overlever. 

Les meir på helsenorge.no

Kva er eit intrakranielt aneurysme?

Eit intrakranielt aneurysme er ei utposing på ein av pulsårane av hjernen og finst hos 1 – 2 prosent av befolkninga. Ein veit ikkje sikkert kvifor eit aneurysme oppstår, men førekomsten er høgare hos kvinner, røykjarar og hos personar med langvarig forhøgd blodtrykk. Førekomsten aukar med alderen, såleis har 10 prosent av 70-åringar og 20 prosent av 80-åringar eit aneurysme, men dei færraste aneurysmer sprekk. Intrakranielle aneurysmer finst som regel hos enkeltpersonar, utan andre tilfelle i slekta.

Symptom på hjernehinnebløding

Symptoma kjem brått, oftast utan forvarsel. Dei fleste opplever ein lynaktig, veldig kraftig hovudverk, ofte følgde av kvalme, brekkingar og kjensle av at nakken blir stiv. I nokre tilfelle følgjer medvitstap og/eller krampar.

Utgreiing

Diagnosen blir stilt ved CT som gir detaljerte bilete av blødinga. Som regel vil ein sprøyte kontrast inn i ei blodåre på armen (CTA), som gir god framstilling av blodkar og sjølve aneurysmet.

CT

Behandling

Behandlinga av aneurysmer kan gjerast på 2 ulike måtar og bestemmast ut frå individuelle faktorar som mellom anna lokalisasjonen, storleiken og forma til utposinga. Dei mest brukte reparasjonsmetodane er:

Klipsing

Ved klipsing blir det gjort ein operasjon der ein opnar skallen og avstengjer utposinga med ei klemme (klips) som skal bli liggjande. Dette blir utført av nevrokirurg på operasjonsstova.

Illustrasjon av klips/klemme på utposning i en blodåre
Bildet viser korleis ei utposing på blodåra er stengt av med ei klemme (klips)

Coiling

Ved coiling blir utposinga tetta med tynne metalltrådar som blir førte gjennom innsida av blodårane frå pulsåra i lysken. Coiling blir gjort på røntgenavdelinga av spesielt utdanna røntgenlegar.

Illustrasjon av tynne metalltråder som føres gjennom innsiden av en blodåre
Her blir utposinga tetta med tynne metalltrådar.

Det er trygt å ta MR med både klips og koil. Det er heller ikkje noko problem i samband med flyreiser.

Hos enkelte vil det vere vedvarande problem med sirkulasjon av hjernevæske. Behandlinga for dette er å operere inn eit varig drenasjesystem (shunt) under huda som fører hjernevæska frå hjernen til bukhulen. Dette kan du fint leve med.

Postoperativ behandling

Etter reparasjon av aneurysmet blir du overvakt på intensivavdeling og/eller på nevrokirurgisk overvaking, i omtrent 2 veker (spennvidd 2 dagar – 2 månader) der behandling og tidleg rehabilitering blir tilpassa kvar enkelt. Etterpå blir du skriven ut til lokalt sjukehus og vidare til heim, rehabiliteringsinstitusjon eller sjukeheim.  

Kliniske studiar

2 kliniske studiar er opne for rekruttering. Saman med legen din kan du vurdere om ein klinisk studie er aktuell for deg.

Sjå fleire kliniske studiar

Oppfølging

Rehabilitering etter intrakraniell aneurysmeblødning

I rehabiliteringsfasen kan dei fleste leve utan spesielle restriksjonar. Det blir tilrådd gradvis opptrening alt etter det du orkar. Du kan til dømes gå daglege turar den første tida etter blødinga. Start med cirka 15 minutt og auk gradvis, etter dagsform. Etter kvart kan du ta opp att andre aktivitetar som du har vore vand til å gjere før blødinga.

Forsiktigheitsreglar

  • Det er heilt i orden med flyreiser, dersom allmenntilstanden tillèt det.
  • Du blir åtvara mot å køyre bil inntil dette er avklart med nevrolog eller nevrokirurg på 3-månaderskontroll. Sterke smertestillande medisinar kan påverke psykomotorisk tempo og dermed også evna til å køyre bil.
  • Ver måtehalden med alkohol.
  • Du blir tilrådd å slutte å røykje.

Ver merksam

Vanlege symptom etter utskriving frå sjukehus

  • Hovudverk, trøyttleik, døsigheit og redusert energinivå er vanleg i forløpet etter blødinga og minkar som regel over tid.
  • Det er ikkje uvanleg å vere desorientert eller forvirra og ha stort søvnbehov i ein periode, og ha redusert eller manglande minne for perioden på sjukehuset.
  • Nokre opplever redusert initiativ, tiltakslyst, minne, konsentrasjon, finmotorisk funksjon og søvnvanskar.
  • Etter kvart slit mange med kjenslemessige reaksjonar slik som depresjon og frustrasjon, og ein kan kjenne seg «annleis» og einsam. Det kan også skje endringar i relasjonar med familien og venner.
  • Smerter i såret rundt operasjonsområdet er vanleg. I somme tilfelle kjem ikkje kjensla for berøring i det opererte område fullstendig tilbake. Nokre kan også oppleve brennande smerter eller kribling i arr området.
  • Forstopping kan oppstå som følgje av sterke smertestillande medisinar og dessutan inaktivitet. Middel mot forstopping bør brukast i samråd med lege.

Mindre vanlege symptom etter bløding

  • Språkforstyrringar, slik som vanskar med å finne ord og vanskar med å forstå det som blir sagt, kan finnast.
  • Synsforstyrringar kan også finnast. Om desse held fram, blir det tilrådd undersøking hos augelege.
  • Nokre får isjias (korsryggsmerter med utstråling på baksida av låra) på grunn av manglande aktivitet og kan ha behov for behandling hos fysioterapeut.
  • Smerter i kjeven kan finnast, oftast på den opererte sida, og oppstår når ein opnar opp munnen ved eting eller tannpuss. Det blir tilrådd trening av kjeven ved å opne opp munnen/gape så mykje ein kan (inntil smertegrense) og lukke igjen minst 5 gonger dagleg. Dersom smertene ikkje minkar over 6 veker, er det tilrådd å ta kontakt med fastlege.
  • Høyrselsnedsetjing eller lydoverfølsømhet kan oppstå og vare i fleire veker. Dette går som regel spontant over og det er ikkje behov for tiltak.
  • Hårtap kan oppstå som biverknad til medisinar som blei brukte etter blødinga, stråling i samband med røntgenundersøkingar eller stress. Det er ikkje grunn til bekymring, håret veks ut igjen.  

Kontakt

Førde sentralsjukehus Medisinsk avdeling

Kontakt Medisinsk avdeling
En stor bygning med en stor plen foran seg

Førde sentralsjukehus

Svanehaugvegen 2

6812 Førde

Finn fram

Transport

Buss

Det går regelmessig rutebussar mellom Førde Sentralsjukehus og Førde Rutebilstasjon.

På nettsidene til skyss.no finn du bussruter med oversikt over stoppestadar og tider for Sogn og Fjordane.

Frå Førde er det også gode bussamband til Bergen, Oslo, Ålesund og Trondheim.

Flybuss

Det går direkte flybuss frå Førde Lufthamn Bringeland til Førde Sentralsjukehus for alle fly som landar. Bussen stoppar ved busstoppet på motsatt side av Vievegen, på austsida. Herfrå går flybussen til Førde Lufthamn Bringeland 75 minutt før alle flyavgangar.

Parkering

Det er mogleg å parkere gratis på sjukehusområdet for pasientar og besøkande.

Taxi

Drosjesentralen i Førde er om lag 100 meter frå Rutebilstasjonen. Ved behov er våre tilsette i resepsjonen tilgjengelege 24 timar i døgnet og kan bestille taxi til deg.

 

Praktisk informasjon

Ved Førde sentralsjukehus finn du Sjukehusapoteka Vest HF si avdeling i Sogn og Fjordane.

​​Apoteket gjev tilbod til alle nyutskrivne og polikliniske pasientar ved Førde Sentralsjukehus, samt alle tilsette og besøkande.  Sjukehusapoteket er altså open for alle.

På veg heim frå sjukehuset kan pasientar få med seg alt dei treng av legemiddel og utstyr for vidare behandling heime. I tillegg har apoteket eit stort og variert utval av reseptfrie legemiddel, hudpleiemiddel, kost- og ernæringsmiddel samt andre apotekvarer.

Apoteket gjer klar legemidla medan du ventar og gjev råd om korleis du skal bruke dei på rett måte.

Apoteket forsyner dei fleste avdelingane i Helse Førde med legemiddel, apotekvarer og farmasøytiske tenester og gjev farmasøytisk rådgjeving til mange kommunar i Sogn og Fjordane.

​For å få behandling ved sjukehus eller poliklinikk må du i utgangspunktet vere tilvist frå lege, kiropraktor eller manuell teapeut. Har du trong for legehjelp skal du ringe fastlegen din eller den kommunale legevakta.

Les meir om eigendelar på helsenorge.no

Mange pasientar og pårørande ønskjer å ta bilete eller video som eit minne frå tida på sjukehuset. Då kan det vere lurt å hugse nokre reglar.

​Det er sjølvsagt heilt greitt så lenge det er pasientane og/eller pårørande og vener som er på bileta.

Det er likevel ikkje lov å ta bilete av medpasientar eller tilsette. Vi har hatt tilfeller der bilete av medpasientar/tilsette er blitt publisert i digitale media utan deira godkjenning.

Vi håper alle viser respekt for personvernet til alle dei møter under besøket på sjukehuset og avgrensar fotografering til å gjelde eigen familie og vener.

​Ved Førde sentralsjukehus finn du kiosk der du kan kjøpe aviser og andre kioskvarer. Du kan også levere kupongar til Norsk Tipping sine spel.

Alle kantinene i Helse Førde er opne for tilsette, pasientar og pårørande.

​Kantinene på Lærdal sjukehus og Nordfjord sjukehus finn du i underetasjen. Dei har opningstid 10.30 - 14.30.

Hovudkantina ved Førde sentralsjukehus ligg i 2. etasje. Her får du kjøpt varm mat og mykje anna. Den har opent 07.30 - 20.00.
I Førde finn du også ein kafe i 1. etasje innanfor resepsjonen. Denne har opningstid  09.00 - 15.00. Her finn du kaffe, te, anna drikke, påsmurt og kaker m.m.

Kantina ved Indre Sogn psykiatrisenter er open alle kvardagar frå klokka 10.00-13.30.

Kantina på Tronvik er open for tilsette og bebuarar.

​Du kan nytte mobiltelefon ved sjukehusa. Vi oppfordrar likevel alle til å bruke mobilvett og ta omsyn til medpasientar.

Det er viktig å sette telefonen på stille om natta, og på stilleringing eller vibrering om dagen. Av omsyn til dei andre pasientane er det best å gå ut av rommet dersom du må ta ein lengre samtale.

Vi ber om at du inne på pasientrommet ikkje snakkar eller har lyd på mobilen i tidsrommet etter klokka 21.30 til klokka 08.00 neste dag.

Det er gratis trådlaust nettverk for pasientar, pårørande og besøkande på sjukehusa. Dette kan du kople deg til frå din smarttelefon.

Førde sentralsjukehus har sett av hundre parkeringsplassar berre for pasientar og pårørande. Er alle desse plassane opptekne, er det fleire parkeringsområde rundt Førde sentralsjukehus. Ledige plassar på desse områda kan òg nyttast av besøkande.

BLODGJEVARAR og RØRSLEHEMMA har eigne parkeringsplassar mellom anna framfor hovudinngangen og rundt om på sjukehuset sitt område. Dei som kan parkere her, har eige parkeringsløyve. Utan slikt løyve er parkering rekna som ugyldig.

Ordinær parkering for pasientar og pårørande:
Parkeringsplassen er inn frå Svanehaugvegen. Sjå blått område på kartet:

 

Kart over parkeringsplassar ved Førde sentralsjukehus

 

 

​I 6. etasje har Førde sentralsjukehus eige pasienthotell.

Pasienthotellet har 22 senger. Dei er fordelt på seks enkle rom og åtte doble rom. Alle romma er tilpassa rullestolbrukarar.

​Treng du nokon å snakke med? Sjukehuspresten er til for deg anten du er pasient eller pårørande. I møte med denne omsorgstenesta kan du finne ein «fristad» og ein plass å samle tankane. I samtale med sjukehuspresten er det tid og rom for både stort og smått.

Du treng ikkje ha kristen eller religiøs tru for å ta kontakt. Det er ditt liv og dine tankar som har fokus. Det er sjølvsagt og høve til klassiske prestetenester som mellom anna sermoniar og bøn.

Uansett kva du har på hjartet er sjukehuspresten tilgjengeleg for å møte deg, der det passar deg best. Det kan vere på telefon, prestekontoret, pasientrom, i kantina eller kanskje på ein benk ute.

Ta kontakt direkte med Helene Langeland på telefon 908 79 281, eller spør personalet om å tilkalle/avtale tid med prest.

Sjukehuspresten er primært tilgjengeleg i ordinær kontortid, men kan og tilkallast til andre tider.

Kontoret er på plan 2, første dør til høgre for inngangen til kantina.

Slik koblar du deg til gjestenettet vårt:

  1. Koble deg til det trådlause gjestenettet (gjest.ihelse.net)
  2. Ein nettlesar skal opne seg automatisk. (Om påloggingsvindauget ikkje dukkar opp, forsøk å opne nettlesaren manuelt).
  3. Les nøye gjennom vilkåra.
  4. Trykk "Godta" når du har lese og forstått vilkåra.
Innlogginga skjer automatisk på einingar etter første pålogging, så lenge kontoen er aktiv. Det skal berre vere nødvendig å logge seg på éin gong per eining per 31 dagar.
 

Akuttmedisin:
Etter avtale på telefon 57 83 90 82.

Barneavdeling:
Visittider sengeposten 5. etg: Kontakt personale på vaktrommet.

Kirurgisk:
Visittider sengepost 12.30-13.30 og 18.30-19.30.

Kreft:
Visittider sengepost: Har ikkje faste visittider. Ta kontakt med vaktrommet.

Kvinneklinikken:
Far eller medmor kan kome når dei ønskjer utanom kviletid klokka 13.00-15.00. Søsken til barnet og andre besøkande kan takast i mot utanfor avdelinga.

Medisinsk:
Visittider medisinsk sengepost 14.30-15.30 og 19.00-19.45. Til eineromma: Etter avtale.

Nevrologisk:
Ikkje fast visitttid. Pårørande og andre er alltid velkomne.

Ortopedisk:
13.30-16.00 og 17.30-19.30.