Vi tilrår at du alltid nyttar siste versjon av nettlesaren din.
Matvareallergi og matvareoversensibilitet hos barn og unge
Matvareprovokasjonar er den einaste metoden der vi med stor sikkerheit kan stille diagnosen matvareoversensibilitet/matallergi, og er dermed rekna som gullstandard i utgreiinga av matvareallergi.
Før tilvising er det viktig å avklare med barnet/ungdommen og dens foreldre at dei har ein intensjon om å introdusere gjeldande matvaresubstans i kosten, under dette å ete denne regelmessig.
Tilvisingsbrevet bør også innehalde at familien bekreftar dette. Barn/ungdommar som tidlegare har vore til kostprovokasjon, fått påvist toleranse og likevel ikkje har introdusert aktuell matvare i kosten, vil oftast ikkje bli innkalla til nye kostprovokasjonar.
Vi håpar at de kan hjelpe oss med dette ved å sikre at tilvisinga inneheld følgande opplysningar om aktuelle matvare slik at vi betre kan planlegge utgreiing og behandling:
Siste eksponering
Kor lenge sidan?
Type matvare, oppvarma/uoppvarma, anslått mengde.
Type eksponering (oral, direkte på hud).
Tid frå eksponering til reaksjon.
Lokalisering av symptom: Hud, mage/tarm, luftvegar, konjunktiva, systemiske.
Symptomvarigheit etter eksponering.
Behandling gitt ved reaksjon?
Reproduserbarheit
Har barnet/ungdommen opplevd liknande reaksjon på same matvare tidlegare? Har barnet/ungdommen inntatt aktuelle matvare utan symptom?
Sensibiliseringstestar av mistenkt matvare – tidlegare testar og nye som er maksimalt 3 månader gamle:
S-Ige – gjerne inkludert relevante komponent analysar (t.d. Ara h2/h8 ved spørsmål om peanøttallergi, Cora 1, Cora 9, Cora 14 ved hasselnøttallergi og ovomucoid ved egg-allergi.)
Prikktest – inkludert resultat av histamin kontroll.
Spirometri med reversibilitetstest.
Andre atopiske sjukdommar, ev behandling av desse (eksem, astma), og bekrefting på at desse er velkontrollerte.
Faste medisinar.
Andre sjukdommar som kan gjere gjennomføring av kostprovokasjon utfordrande.
Annan relevant informasjon.
Utredning
Matvareprovokasjonar blir utførte for å avklare toleranse mot enkelte matvarer.
Behandling
Matvareprovokasjonar/matvareutvidingar blir utførte som dagbehandling i trygge rammer. Provokasjonane blir utførte av sjukepleiar og matvaren blir vanlegvis gitt i opptrappande dosar. Provokasjonen går føre seg under overvaking for raskt å kunne oppdage reaksjonar og med akuttberedskap for behandling av eventuelle alvorlege reaksjonar.
Matvareprovokasjonar blir gjorde som:
Open provokasjon
Her veit både barnet/ungdommen, foreldre og helsepersonell kva matvare som blir gitt.
Enkel blind provokasjon
Provokasjonen går over to dagar, oftast etter kvarandre, der barnet/ungdommen får maten som skal undersøkast (aktiv dag) og den andre dagen mat som smaker likt, men ikkje inneheld den aktuelle matvara (placebo dag). Barnet/ungdommen får først etter at undersøkinga er gjennomført vite kva dag som var aktiv dag, mens helsepersonellet har visst dette.
Dobbelt blind provokasjon
Provokasjonen går over to dagar, oftast etter kvarandre kor barnet/ungdommen éin dag får matvara som skal undersøkast (aktiv dag) og den andre dagen mat som smaker likt, men ikkje inneheld den aktuelle matvaren (placebo dag). Verken barnet/ungdommen eller helsepersonellet får vite kva dag som er aktiv dag før etter at provokasjonen er gjennomført.
Matvareutvidingar
Blir utført dersom foreldre av ulike årsaker ikkje innfører enkelte matvarer heime. Fleire matvarer kan testast ut på same dag og det er vanlegvis ikkje behov for opptrapping i dosar.
Dobbel blind provokasjon på mjølk/gluten i heimen
Denne metoden blir brukt dersom ein mistenker at symptoma kjem seint, eller etter fleire dagars eksponering. Barnet/ungdommen får da med ein matpakke (oftast muffins) frå sjukehuset som inneheld mjølk/gluten eller placebo, og et maten heime i 3 periodar à 5 dagar. Familien registrerer sjølv symptoma heime. Knyt til blir symptoma samanlikna i dei tre periodane, og ein får avklart om plagene er knytt til inntak av mjølk/gluten eller ikkje.
Behandlinga av matvareallergi er å unngå den eller dei matvarene som barnet eller ungdommen er allergisk eller overfølsam for. De får grundig informasjon om kor matvara finst og ved behov om kva erstatningsprodukt de bør bruke.
Ein viktig del av behandling av matvareallergiar er også å introdusere i kosten dei matvarene det er påvist toleranse for.
Oppfølging
Kontrollar og nye provokasjonar blir avtalte for kvart enkelt barn/ungdom etter behov.
Vi har flytta inn i nye, flotte lokaler i Livabygget. Vi er framleis å finne i 5. etasje, og du tek trapp eller heis som før. Her finn du barne- og ungdomsavdelinga, føde og gynekologisk sengepost.
Sengepost: Bruk hovudinngangen til sjukehuset og gå korridoren til endes, forbi kafeen og til heishallen. Ta heisen opp i 5 etg. Henvend deg på vaktrommet på Barne og ungdomsavdelinga.
Poliklinikk: Bruk hovudinngangen til sjukehuset og gå rett fram gjennom glasdørene ved respsjonen. Henvend deg i luka til sekretær.
Det går regelmessig rutebussar mellom Førde Sentralsjukehus og Førde Rutebilstasjon.
På nettsidene til skyss.no finn du bussruter med oversikt over stoppestadar og tider for Sogn og Fjordane.
Frå Førde er det også gode bussamband til Bergen, Oslo, Ålesund og Trondheim.
Flybuss
Det går direkte flybuss frå Førde Lufthamn Bringeland til Førde Sentralsjukehus for alle fly som landar. Bussen stoppar ved busstoppet på motsatt side av Vievegen, på austsida. Herfrå går flybussen til Førde Lufthamn Bringeland 75 minutt før alle flyavgangar.
Parkering
Det er mogleg å parkere gratis på sjukehusområdet for pasientar og besøkande.
Taxi
Drosjesentralen i Førde er om lag 100 meter frå Rutebilstasjonen. Ved behov er våre tilsette i resepsjonen tilgjengelege 24 timar i døgnet og kan bestille taxi til deg.
Praktisk informasjon
Ved Førde sentralsjukehus finn du Sjukehusapoteka Vest HF si avdeling i Sogn og Fjordane.
Apoteket gjev tilbod til alle nyutskrivne og polikliniske pasientar ved Førde Sentralsjukehus, samt alle tilsette og besøkande. Sjukehusapoteket er altså open for alle.
På veg heim frå sjukehuset kan pasientar få med seg alt dei treng av legemiddel og utstyr for vidare behandling heime. I tillegg har apoteket eit stort og variert utval av reseptfrie legemiddel, hudpleiemiddel, kost- og ernæringsmiddel samt andre apotekvarer.
Apoteket gjer klar legemidla medan du ventar og gjev råd om korleis du skal bruke dei på rett måte.
Apoteket forsyner dei fleste avdelingane i Helse Førde med legemiddel, apotekvarer og farmasøytiske tenester og gjev farmasøytisk rådgjeving til mange kommunar i Sogn og Fjordane.
For å få behandling ved sjukehus eller poliklinikk må du i utgangspunktet vere tilvist frå lege, kiropraktor eller manuell teapeut. Har du trong for legehjelp skal du ringe fastlegen din eller den kommunale legevakta.
Mange pasientar og pårørande ønskjer å ta bilete eller video som eit minne frå tida på sjukehuset. Då kan det vere lurt å hugse nokre reglar.
Det er sjølvsagt heilt greitt så lenge det er pasientane og/eller pårørande og vener som er på bileta.
Det er likevel ikkje lov å ta bilete av medpasientar eller tilsette. Vi har hatt tilfeller der bilete av medpasientar/tilsette er blitt publisert i digitale media utan deira godkjenning.
Vi håper alle viser respekt for personvernet til alle dei møter under besøket på sjukehuset og avgrensar fotografering til å gjelde eigen familie og vener.
Ved Førde sentralsjukehus finn du kiosk der du kan kjøpe aviser og andre kioskvarer. Du kan også levere kupongar til Norsk Tipping sine spel.
Alle kantinene i Helse Førde er opne for tilsette, pasientar og pårørande.
Kantinene på Lærdal sjukehus og Nordfjord sjukehus finn du i underetasjen. Dei har opningstid 10.30 - 14.30.
Hovudkantina ved Førde sentralsjukehus ligg i 2. etasje. Her får du kjøpt varm mat og mykje anna. Den har opent 07.30 - 20.00. I Førde finn du også ein kafe i 1. etasje innanfor resepsjonen. Denne har opningstid 09.00 - 15.00. Her finn du kaffe, te, anna drikke, påsmurt og kaker m.m.
Kantina ved Indre Sogn psykiatrisenter er open alle kvardagar frå klokka 10.00-13.30.
Kantina på Tronvik er open for tilsette og bebuarar.
Du kan nytte mobiltelefon ved sjukehusa. Vi oppfordrar likevel alle til å bruke mobilvett og ta omsyn til medpasientar.
Det er viktig å sette telefonen på stille om natta, og på stilleringing eller vibrering om dagen. Av omsyn til dei andre pasientane er det best å gå ut av rommet dersom du må ta ein lengre samtale.
Vi ber om at du inne på pasientrommet ikkje snakkar eller har lyd på mobilen i tidsrommet etter klokka 21.30 til klokka 08.00 neste dag.
Det er gratis trådlaust nettverk for pasientar, pårørande og besøkande på sjukehusa. Dette kan du kople deg til frå din smarttelefon.
Førde sentralsjukehus har sett av hundre parkeringsplassar berre for pasientar og pårørande. Er alle desse plassane opptekne, er det fleire parkeringsområde rundt Førde sentralsjukehus. Ledige plassar på desse områda kan òg nyttast av besøkande.
Blodgjevarar og rørslehemma har eigne parkeringsplassar mellom anna framfor hovudinngangen og rundt om på sjukehuset sitt område. Dei som kan parkere her, har eige parkeringsløyve. Utan slikt løyve er parkering rekna som ugyldig.
Ordinær parkering for pasientar og pårørande: Parkeringsplassen er inn frå Svanehaugvegen, nord-aust for Svanabygget som er hovudbygningen ved sjukehuset. På nedsida av parkeringsplassen er det også ladepunkt for el-bil.
I 6. etasje har Førde sentralsjukehus eige pasienthotell.
Pasienthotellet har 22 senger. Dei er fordelt på seks enkle rom og åtte doble rom. Alle romma er tilpassa rullestolbrukarar.
Treng du nokon å snakke med? Sjukehuspresten er til for deg anten du er pasient eller pårørande. I møte med denne omsorgstenesta kan du finne ein «fristad» og ein plass å samle tankane. I samtale med sjukehuspresten er det tid og rom for både stort og smått.
Du treng ikkje ha kristen eller religiøs tru for å ta kontakt. Det er ditt liv og dine tankar som har fokus. Det er sjølvsagt og høve til klassiske prestetenester som mellom anna sermoniar og bøn.
Uansett kva du har på hjartet er sjukehuspresten tilgjengeleg for å møte deg, der det passar deg best. Det kan vere på telefon, prestekontoret, pasientrom, i kantina eller kanskje på ein benk ute.
Ta kontakt direkte med Helene Langeland på telefon 908 79 281, eller spør personalet om å tilkalle/avtale tid med prest.
Sjukehuspresten er primært tilgjengeleg i ordinær kontortid, men kan og tilkallast til andre tider.
Kontoret er på plan 2, første dør til høgre for inngangen til kantina.
Slik koblar du deg til gjestenettet vårt:
Koble deg til det trådlause gjestenettet (gjest.ihelse.net)
Ein nettlesar skal opne seg automatisk. (Om påloggingsvindauget ikkje dukkar opp, forsøk å opne nettlesaren manuelt).
Les nøye gjennom vilkåra.
Trykk "Godta" når du har lese og forstått vilkåra.
Innlogginga skjer automatisk på einingar etter første pålogging, så lenge kontoen er aktiv. Det skal berre vere nødvendig å logge seg på éin gong per eining per 31 dagar.
Akuttmedisin: Etter avtale på telefon 57 83 90 82.
Barneavdeling: Visittider sengeposten 5. etg: Kontakt personale på vaktrommet.
Kirurgisk: Visittider sengepost 12.30-13.30 og 18.30-19.30.
Kreft: Visittider sengepost: Har ikkje faste visittider. Ta kontakt med vaktrommet.
Kvinneklinikken: Far eller medmor kan kome når dei ønskjer utanom kviletid klokka 13.00-15.00. Søsken til barnet og andre besøkande kan takast i mot utanfor avdelinga.
Medisinsk: Visittider medisinsk sengepost 14.30-15.30 og 19.00-19.45. Til eineromma: Etter avtale.
Nevrologisk: Ikkje fast visitttid. Pårørande og andre er alltid velkomne.
