Vi tilrår at du alltid nyttar siste versjon av nettlesaren din.
Abort - Spontan abort og missed abortion
Spontanabort vil seie at svangerskapet blir avbrote før fosteret er levedyktig. Dette skjer i 10 til 20 prosent av alle erkjente svangerskap. 97 prosent av alle spontanabortar skjer dei første 12 vekene, men kan også skje så seint som i 22. svangerskapsveke.
En spontanabort er et uventet tap av fosteranlegg (embryo) eller foster før svangerskapsuke 22. I de fleste tilfeller skjer det i løpet av de første tolv ukene.
Omtrent halvparten av alle befrukta egg går til grunne eller ender med ein spontanabort. Årsaka er i dei fleste tilfelle ukjent. Det kjem oftast av genfeil som skjer spontant, og som ikkje er arva frå foreldra. Spontanabort kan dermed i mange tilfelle sjåast på som naturen sin eigen måte å hindre at foster som ikkje har høve til å overleve utviklar seg vidare.
Andre årsaker kan vere hormonelle grunnar, misdanningar i livmora, kronisk infeksjon i slimhinna i livmora, spiral som ligg inne, høg alder, røyking, blodsjukdommar (trombofili), sjukleg fedme, diabetes eller lågt stoffskifte.
Tilvising og vurdering
Ved mistanke om spontanabort kan du ta kontakt med fastlegen eller jordmor på helsestasjonen, som kan vurdere om det er behov for vidare tilvising til sjukehus eller privat gynekolog for undersøking. Frå og med veke 7 i svangerskapet er det vanlegvis mogleg å bruke ultralyd for å sjå om det er ein intakt graviditet og om embryoet er i live.
Før
Det er ingenting du sjølv kan gjere for å stoppe ein spontanabort som er i gang.
Under
Vi deler spontanabortar inn i to kategoriar:
1 Inkomplett spontanabort
Aborten har starta, men det er framleis mykje vev igjen i livmora. Du treng behandling for å fullføre aborten.
2 Komplett spontanabort
Mesteparten av vevet har komme ut. Det er nå som ei vanleg menstruasjonsbløding og treng inga behandling.
Ved inkomplett abort kan du behandlast med tablettar. Behandlinga skjer heime eller på sjukehuset, avhengig av kor mykje restar som er igjen og størrelsen til fosteranlegget.
Heimebehandling
Du får Mifepriston (Mifegyn®) som forbehandling ved poliklinikken. Resten av behandlinga skjer heime. I samband med helg/heilagdag får du med deg Mifegyn tablett som du skal svelge kl. 09.00 dagen før du skal starte behandling heime eller skal møte på sjukehuset.
Misoprostol (Cytotec ®) 800 mikrogram (fire tablettar) skal settast inn i skjeden 24 timar etter Mifegyn. Tablettane får livmora til å trekke seg saman, slik at svangerskapsprodukta blir støytte ut.
Du kan få sterke smerter. For å lindre smertene kan du bruke smertestillande som paracetamol og diclofenac. Det er bra å vere i normal aktivitet så lenge du klarer. Du kan ete og drikke som normalt.
Du må ha ein vaksen person til stades heime saman med deg.
Dersom svangerskapssvevet ikkje er støytt ut i løpet av 2 veker, må du kontakte poliklinikken for kontroll. Det er fint om du møter fastande, i tilfelle det blir nødvendig å tømme livmorhòla i narkose.
Behandling på sjukehus
Du får same behandling som beskrive over, men du blir innlagd på sjukehuset. Det er ofte meir smerter og større bløding når svangerskapet har komme lenger. Det er derfor behov for ekstra smertestillande og hjelp av sjukepleiar.
Etterkontroll
Ein sjeldan gong vil medikamentell metode ikkje tømme livmora. Du skal derfor ta ein graviditetstest tre veker etter aborten for å påvise at svangerskapet er avslutta.
Mange har mørk utflod eller småblødingar i fleire veker etter aborten.
Vent med samleie til blødinga har stoppa.
Bruk bind og ikkje tampongar, da desse aukar infeksjonsfaren.
Skal du begynne med p-piller, kan du starte same dagen som aborten.
Menstruasjonen kjem vanlegvis tilbake 4 til 6 veker etter aborten. Den første menstruasjonen er ofte kraftigare og meir langvarig enn vanleg. Det er ikkje auka risiko for spontanabort om du blir gravid like etter ein spontanabort. Det er opp til deg å avgjere om du er klar.
Dersom det oppstår komplikasjonar i samband med aborten, vil vi følge deg opp. Du vel kor dette skal skje, hos fastlege eller på sjukehuset der du blei behandla.
Nokon kan ha behov for oppfølging etter spontanabort. Du kan oppsøke fastlege og når som helst kontakte den landsdekkande og gratis helsetenesta Amathea for samtale etter abort. Besøk amathea.no eller ring telefon 906 59 060.
Informasjon på fleire språk
Informasjon om graviditet, fødsel og barseltid på arabisk, engelsk, farsi, fransk, norsk, polsk, somali, tigrinja og tyrkisk retta mot innvandrarar og andre med kort butid i Noreg finn du på zanzu.no.
Ver merksam
Kontakt sjukehuset dersom du blør så kraftig at du blir svimmel og uvel, får aukande smerter eller ved feber over 38 grader.
Ta kontakt med fastlege for vidare tilvising dersom du har
smerter og kraftig bløding (med klumpar) i meir enn to veker
positiv graviditetstest tre veker etter aborten
bløding som fortset i meir enn fire veker etter aborten
manglande menstruasjonen fire til seks veker etter aborten
Føde- og barselavdeling All kontakt på dagtid til sekretær i ekspedisjon i 5. etasje, anten direkte ved oppmøte i luke eller på telefon 578 39 233. Etter klokka 15.00 kontaktar du oss på telefon 578 39 233/578 39 132, då går telefon direkte inn på felles vaktrom for gynekologi, føde og barsel. Ved oppmøte i avdelinga etter klokka 15.00: ta direkte kontakt med personalet på vaktrommet i 5. etasje.
Gynekologisk sengepost All kontakt på dagtid til sekretær i ekspedisjon i 5. etasje, anten ved direkte oppmøte i luke eller på telefon 578 39 233. Etter klokka 15.00 kontaktar du oss på 578 39 233/578 39 132, då går telefonen direkte til felles vaktrom for gynekologi, føde og barsel. Dersom du som pasient har fått time til konsultasjon føl du instruksen på innkallinga i høve oppmøtestad.
Føde poliklinikk All kontakt via telefon i høve ultralyd. Du kan du ringe på dagtid måndag til fredag frå klokka 08.00 til klokka 15.00 Du treff oss på telefon 578 39 233. Har du time på fødepoliklinikk, så kontaktar du ekspedisjonen i 5. etasje.
Gynekologisk poliklinikk All kontakt på dagtid til sekretær i ekspedisjon i 5. etasje frå mandag - fredag frå kl.08.00 - 15.00. Telefon 57839239
Ammepoliklinikk - tysdagar Har du ønskje om time på ammepoliklinikk, ring sekretær på dagtid måndag til fredag klokka 08.00 - 15.00 på telefon 578 39 233. Tilvising er ikkje naudsynt. Oppmøtestad til ammepoliklinikk er på venterom i 5. etasje.
Samtalepoliklinikk Har du behov for fødselssamtale må du ha tilvising frå jordmor eller fastlege. Her treff du faste jordmødre som i tillegg til samtalepoliklinikken jobbar ved føde/barsel avdelinga. Oppmøtestad er i 5. etasje. Du må gjerne ha med partner under samtalen.
Det går regelmessig rutebussar mellom Førde Sentralsjukehus og Førde Rutebilstasjon.
På nettsidene til skyss.no finn du bussruter med oversikt over stoppestadar og tider for Sogn og Fjordane.
Frå Førde er det også gode bussamband til Bergen, Oslo, Ålesund og Trondheim.
Flybuss
Det går direkte flybuss frå Førde Lufthamn Bringeland til Førde Sentralsjukehus for alle fly som landar. Bussen stoppar ved busstoppet på motsatt side av Vievegen, på austsida. Herfrå går flybussen til Førde Lufthamn Bringeland 75 minutt før alle flyavgangar.
Parkering
Det er mogleg å parkere gratis på sjukehusområdet for pasientar og besøkande.
Taxi
Drosjesentralen i Førde er om lag 100 meter frå Rutebilstasjonen. Ved behov er våre tilsette i resepsjonen tilgjengelege 24 timar i døgnet og kan bestille taxi til deg.
Praktisk informasjon
Ved Førde sentralsjukehus finn du Sjukehusapoteka Vest HF si avdeling i Sogn og Fjordane.
Apoteket gjev tilbod til alle nyutskrivne og polikliniske pasientar ved Førde Sentralsjukehus, samt alle tilsette og besøkande. Sjukehusapoteket er altså open for alle.
På veg heim frå sjukehuset kan pasientar få med seg alt dei treng av legemiddel og utstyr for vidare behandling heime. I tillegg har apoteket eit stort og variert utval av reseptfrie legemiddel, hudpleiemiddel, kost- og ernæringsmiddel samt andre apotekvarer.
Apoteket gjer klar legemidla medan du ventar og gjev råd om korleis du skal bruke dei på rett måte.
Apoteket forsyner dei fleste avdelingane i Helse Førde med legemiddel, apotekvarer og farmasøytiske tenester og gjev farmasøytisk rådgjeving til mange kommunar i Sogn og Fjordane.
For å få behandling ved sjukehus eller poliklinikk må du i utgangspunktet vere tilvist frå lege, kiropraktor eller manuell teapeut. Har du trong for legehjelp skal du ringe fastlegen din eller den kommunale legevakta.
Mange pasientar og pårørande ønskjer å ta bilete eller video som eit minne frå tida på sjukehuset. Då kan det vere lurt å hugse nokre reglar.
Det er sjølvsagt heilt greitt så lenge det er pasientane og/eller pårørande og vener som er på bileta.
Det er likevel ikkje lov å ta bilete av medpasientar eller tilsette. Vi har hatt tilfeller der bilete av medpasientar/tilsette er blitt publisert i digitale media utan deira godkjenning.
Vi håper alle viser respekt for personvernet til alle dei møter under besøket på sjukehuset og avgrensar fotografering til å gjelde eigen familie og vener.
Ved Førde sentralsjukehus finn du kiosk der du kan kjøpe aviser og andre kioskvarer. Du kan også levere kupongar til Norsk Tipping sine spel.
Alle kantinene i Helse Førde er opne for tilsette, pasientar og pårørande.
Kantinene på Lærdal sjukehus og Nordfjord sjukehus finn du i underetasjen. Dei har opningstid 10.30 - 14.30.
Hovudkantina ved Førde sentralsjukehus ligg i 2. etasje. Her får du kjøpt varm mat og mykje anna. Den har opent 07.30 - 20.00. I Førde finn du også ein kafe i 1. etasje innanfor resepsjonen. Denne har opningstid 09.00 - 15.00. Her finn du kaffe, te, anna drikke, påsmurt og kaker m.m.
Kantina ved Indre Sogn psykiatrisenter er open alle kvardagar frå klokka 10.00-13.30.
Kantina på Tronvik er open for tilsette og bebuarar.
Du kan nytte mobiltelefon ved sjukehusa. Vi oppfordrar likevel alle til å bruke mobilvett og ta omsyn til medpasientar.
Det er viktig å sette telefonen på stille om natta, og på stilleringing eller vibrering om dagen. Av omsyn til dei andre pasientane er det best å gå ut av rommet dersom du må ta ein lengre samtale.
Vi ber om at du inne på pasientrommet ikkje snakkar eller har lyd på mobilen i tidsrommet etter klokka 21.30 til klokka 08.00 neste dag.
Det er gratis trådlaust nettverk for pasientar, pårørande og besøkande på sjukehusa. Dette kan du kople deg til frå din smarttelefon.
Førde sentralsjukehus har sett av hundre parkeringsplassar berre for pasientar og pårørande. Er alle desse plassane opptekne, er det fleire parkeringsområde rundt Førde sentralsjukehus. Ledige plassar på desse områda kan òg nyttast av besøkande.
Blodgjevarar og rørslehemma har eigne parkeringsplassar mellom anna framfor hovudinngangen og rundt om på sjukehuset sitt område. Dei som kan parkere her, har eige parkeringsløyve. Utan slikt løyve er parkering rekna som ugyldig.
Ordinær parkering for pasientar og pårørande: Parkeringsplassen er inn frå Svanehaugvegen, nord-aust for Svanabygget som er hovudbygningen ved sjukehuset. På nedsida av parkeringsplassen er det også ladepunkt for el-bil.
I 6. etasje har Førde sentralsjukehus eige pasienthotell.
Pasienthotellet har 22 senger. Dei er fordelt på seks enkle rom og åtte doble rom. Alle romma er tilpassa rullestolbrukarar.
Treng du nokon å snakke med? Sjukehuspresten er til for deg anten du er pasient eller pårørande. I møte med denne omsorgstenesta kan du finne ein «fristad» og ein plass å samle tankane. I samtale med sjukehuspresten er det tid og rom for både stort og smått.
Du treng ikkje ha kristen eller religiøs tru for å ta kontakt. Det er ditt liv og dine tankar som har fokus. Det er sjølvsagt og høve til klassiske prestetenester som mellom anna sermoniar og bøn.
Uansett kva du har på hjartet er sjukehuspresten tilgjengeleg for å møte deg, der det passar deg best. Det kan vere på telefon, prestekontoret, pasientrom, i kantina eller kanskje på ein benk ute.
Ta kontakt direkte med Helene Langeland på telefon 908 79 281, eller spør personalet om å tilkalle/avtale tid med prest.
Sjukehuspresten er primært tilgjengeleg i ordinær kontortid, men kan og tilkallast til andre tider.
Kontoret er på plan 2, første dør til høgre for inngangen til kantina.
Slik koblar du deg til gjestenettet vårt:
Koble deg til det trådlause gjestenettet (gjest.ihelse.net)
Ein nettlesar skal opne seg automatisk. (Om påloggingsvindauget ikkje dukkar opp, forsøk å opne nettlesaren manuelt).
Les nøye gjennom vilkåra.
Trykk "Godta" når du har lese og forstått vilkåra.
Innlogginga skjer automatisk på einingar etter første pålogging, så lenge kontoen er aktiv. Det skal berre vere nødvendig å logge seg på éin gong per eining per 31 dagar.
Akuttmedisin: Etter avtale på telefon 57 83 90 82.
Barneavdeling: Visittider sengeposten 5. etg: Kontakt personale på vaktrommet.
Kirurgisk: Visittider sengepost 12.30-13.30 og 18.30-19.30.
Kreft: Visittider sengepost: Har ikkje faste visittider. Ta kontakt med vaktrommet.
Kvinneklinikken: Far eller medmor kan kome når dei ønskjer utanom kviletid klokka 13.00-15.00. Søsken til barnet og andre besøkande kan takast i mot utanfor avdelinga.
Medisinsk: Visittider medisinsk sengepost 14.30-15.30 og 19.00-19.45. Til eineromma: Etter avtale.
Nevrologisk: Ikkje fast visitttid. Pårørande og andre er alltid velkomne.
