Vi tilrår at du alltid nyttar siste versjon av nettlesaren din.
Fødselsrifter med skade på endetarmen sin lukkemusikel
Under fødselen blir bekkenbotnen strekt og det kan oppstå rifter i huda. Mange fødande får mindre rifter, men i blant kan den fødande få større fødselsrifter. Det kan føre til skade på endetarmens lukkemuskel.
Lukkemuskelen er ein ringmuskel, som går rundt den nedste delen av endetarmen, og dens funksjon er å halde på luft og avføring. Ein normal og frisk lukkemuskel er konstant samantrekt.
Dersom lukkemuskelen er skadd og ikkje gror saman fullstendig, kan lukkemekanismen bli svekt. Da kan du få plager med at du lek luft og ikkje har full kontroll på avføringa, og du opplever kanskje problem med å rekke toalettet i tide. Dette gjeld særleg dei første 2–4 månadene.
Før
Det er størst risiko for rifter i lukkemuskelen dersom du er førstegongsfødande, føder stort barn eller blir forløyst med tong eller vakuum.
Under
For å reparere ein skadd lukkemuskel, syr vi dei skadde endene på muskelen saman. Deretter reparerer vi resten av rifta slik at det skadde området skal bli mest mogleg normalt igjen. Tråden som blir brukt, vil løyse seg opp av seg sjølv, stinga treng ikkje fjernast.
Etter
Smerter etter fødsel
Dei første dagane etter fødselen er det normalt at det svir når du lèt vatnet, og i dei første vekene kan det klø i området der det er sydd. Såret vil vanlegvis lækjast innan tre til fire veker. Det kan ta opp mot éin månad før du er smertefri og oppnår normal førlegheit rundt skjeden.
Nokon har behov for smertestillande medisinar i ein til to veker etter fødselen, og vi anbefaler da at du bruker 1 gram paracetamol (Paracetamol/Paracet/Pamol/Pinex/Panodil) opp til fire gonger i døgnet. Om nødvendig, kan du ta 400 mg ibuprofen (Ibux/Ibuprofen/Ibumetin) saman med paracetamol, men maks tre gonger i døgnet. Desse smertestillande medikamenta skader ikkje barnet via morsmjølka når du ammar.
Sårhygiene og amming
Skyl deg med lunka vatn når du har hatt avføring og bruk elles handdusj når du skal vaske underlivet. Bruk eit reint handkle til å tørke deg med.
Unngå å sitte for lenge om gongen. Det kan belaste såret og gi auka smerte. Prøv å sitte på to samanrulla handkle.
Legg deg på sida når du skal inn og ut av senga
Ligg helst på sida når du ammar
Hald avføringa mjuk
Unngå tunge løft i fire til seks veker etter fødselen
Bruk reseptfrie, smertestillande medikament mot smerter frå såra
Tarmfunksjon
Treg mage er vanleg etter fødselen. Derfor får du avføringsmiddel (Laktulose/Duphalac/ Betulac) 15 ml to gonger dagleg, i den tida du er innlagd. Du kan halde fram med det i eit par veker etter fødselen for å halde avføringa mjuk. Unngå å trykke mykje ved toalettbesøk.
Du bør drikke rikeleg med vatn og ete fiberrikt kost (fullkornsbrød, frukt, rosiner/svisker).
Mange klarer ikkje å halde på luft frå endetarmen dei første vekene etter fødselen. Dette betrar seg når bekkenbotnen blir gradvis sterkare igjen det første halvåret etter fødselen.
Fysioterapi og opptrening
På fødeavdelinga får du råd om trening etter fødsel. Du får også tilvising til fysioterapeut som kan hjelpe deg med bekkenbotnstreninga vidare.
Start med lett trening av musklane i bekkenbotnen så raskt som mogleg etter fødselen. Ligg i kvilestilling, knip saman musklane rundt endetarmen, skjeden og urinrøyropninga. Gjenta fire–fem gonger etter kvarandre, tre gonger om dagen.
Etter kvart som bekkenbotnen blir sterkare, kan du auke til ti knip om gongen. Heime kan du gjere øvingane når du ligg på golvet. Ta i så godt du kan, utan å halde pusten, og utan å bruke musklane i baken, låra eller magen. Hald knipetaket så lenge du klarer, kvil nokre sekund og knip ein gong til. Du bør halde fram med knipeøvingane i tre til seks månader etter fødselen.
Prøv å knipe igjen også når du hostar eller nys, og før du løftar barnet ditt eller noko anna tungt. Det er anbefalt at du held fram med knipeøvingar også etter barseltida, da dette førebygger urin- og luftlekkasje i framtida. Om du treng meir informasjon, anbefaler vi desse nettstadane:
Det vil ta omtrent éin månad før rifta i lukkemuskelen til endetarmen har grodd. Vent derfor i minst 4–6 veker med å ha samleie, slik at ikkje rifta går opp igjen. Mange kvinner ønsker ikkje sex dei første 2–3 månadene etter fødselen fordi dei er slitne, redde for smerter eller manglar sexlyst. Hormonendringar gjer ofte at skjeden kjennest tørr ut, og det kan vere lurt å bruke eit glidemiddel. Vi anbefaler ikkje analt samleie dei to første månadene etter fødselen.
Kontroll
Dersom du fekk skade i endetarmsmuskulaturen, vil du få ein time til poliklinisk kontroll 9 til 12 månader etter fødselen. Men du må ta kontakt med fastlegen din om du får problem med såret i underlivet i vekene etter fødselen. Teikn på infeksjon er aukande smerter, at området hovnar opp og feber. Det er viktig at du blir tilvist og undersøkt på sjukehuset dersom det er teikn på at såret har gått opp igjen, eller om du lekker avføring. Om du slit med plager, er det viktig at du tar kontakt med fastlegen din, før den planlagde kontrolltimen.
Skadane skal vere grodde ved kontrolltimen 9 til 12 månader etter fødselen, og du skal ha fått tilbake styrken i bekkenbotnen. Ofte vil plager du hadde dei første månadene ha gått over. Saman med deg vil vi vurdere om funksjonen bekkenbotnen er svekt etter skaden.
Før timen bør du tenke gjennom og registrere plager du kjenner, og kva innverknad dei har i kvardagen. Vi vil gjerne diskutere med deg om du bør føde normalt eller med keisarsnitt i eit seinare svangerskap, og korleis oppfølginga bør vere. Om du ikkje har plager etter skaden, vil vi vanlegvis anbefale vaginal fødsel også neste gong.
Blir eg normal igjen?
Dei fleste som har fått skade på lukkemuskelen under fødsel får ikkje varige, alvorlege plager. Det vanlegaste er at du ikkje har full kontroll på luft frå tarmen. Dette kan opplevast som vanskeleg i kvardagen, sosialt og på arbeid. Problem med å halde på avføringa, er eit meir sjeldan problem.
Det er viktig at du tar kontakt med fastlegen din om du har slike problem, også om det har gått lengre tid sidan du fødde. Da kan du få utgreiing og best mogleg behandling. Det finst ulike behandlingstilbod som kan vere til god hjelp.
Føde- og barselavdeling All kontakt på dagtid til sekretær i ekspedisjon i 5. etasje, anten direkte ved oppmøte i luke eller på telefon 578 39 233. Etter klokka 15.00 kontaktar du oss på telefon 578 39 233/578 39 132, då går telefon direkte inn på felles vaktrom for gynekologi, føde og barsel. Ved oppmøte i avdelinga etter klokka 15.00: ta direkte kontakt med personalet på vaktrommet i 5. etasje.
Gynekologisk sengepost All kontakt på dagtid til sekretær i ekspedisjon i 5. etasje, anten ved direkte oppmøte i luke eller på telefon 578 39 233. Etter klokka 15.00 kontaktar du oss på 578 39 233/578 39 132, då går telefonen direkte til felles vaktrom for gynekologi, føde og barsel. Dersom du som pasient har fått time til konsultasjon føl du instruksen på innkallinga i høve oppmøtestad.
Føde poliklinikk All kontakt via telefon i høve ultralyd. Du kan du ringe på dagtid måndag til fredag frå klokka 08.00 til klokka 15.00 Du treff oss på telefon 578 39 233. Har du time på fødepoliklinikk, så kontaktar du ekspedisjonen i 5. etasje.
Gynekologisk poliklinikk All kontakt på dagtid til sekretær i ekspedisjon i 5. etasje frå mandag - fredag frå kl.08.00 - 15.00. Telefon 57839239
Ammepoliklinikk - tysdagar Har du ønskje om time på ammepoliklinikk, ring sekretær på dagtid måndag til fredag klokka 08.00 - 15.00 på telefon 578 39 233. Tilvising er ikkje naudsynt. Oppmøtestad til ammepoliklinikk er på venterom i 5. etasje.
Samtalepoliklinikk Har du behov for fødselssamtale må du ha tilvising frå jordmor eller fastlege. Her treff du faste jordmødre som i tillegg til samtalepoliklinikken jobbar ved føde/barsel avdelinga. Oppmøtestad er i 5. etasje. Du må gjerne ha med partner under samtalen.
Det går regelmessig rutebussar mellom Førde Sentralsjukehus og Førde Rutebilstasjon.
På nettsidene til skyss.no finn du bussruter med oversikt over stoppestadar og tider for Sogn og Fjordane.
Frå Førde er det også gode bussamband til Bergen, Oslo, Ålesund og Trondheim.
Flybuss
Det går direkte flybuss frå Førde Lufthamn Bringeland til Førde Sentralsjukehus for alle fly som landar. Bussen stoppar ved busstoppet på motsatt side av Vievegen, på austsida. Herfrå går flybussen til Førde Lufthamn Bringeland 75 minutt før alle flyavgangar.
Parkering
Det er mogleg å parkere gratis på sjukehusområdet for pasientar og besøkande.
Taxi
Drosjesentralen i Førde er om lag 100 meter frå Rutebilstasjonen. Ved behov er våre tilsette i resepsjonen tilgjengelege 24 timar i døgnet og kan bestille taxi til deg.
Praktisk informasjon
Ved Førde sentralsjukehus finn du Sjukehusapoteka Vest HF si avdeling i Sogn og Fjordane.
Apoteket gjev tilbod til alle nyutskrivne og polikliniske pasientar ved Førde Sentralsjukehus, samt alle tilsette og besøkande. Sjukehusapoteket er altså open for alle.
På veg heim frå sjukehuset kan pasientar få med seg alt dei treng av legemiddel og utstyr for vidare behandling heime. I tillegg har apoteket eit stort og variert utval av reseptfrie legemiddel, hudpleiemiddel, kost- og ernæringsmiddel samt andre apotekvarer.
Apoteket gjer klar legemidla medan du ventar og gjev råd om korleis du skal bruke dei på rett måte.
Apoteket forsyner dei fleste avdelingane i Helse Førde med legemiddel, apotekvarer og farmasøytiske tenester og gjev farmasøytisk rådgjeving til mange kommunar i Sogn og Fjordane.
For å få behandling ved sjukehus eller poliklinikk må du i utgangspunktet vere tilvist frå lege, kiropraktor eller manuell teapeut. Har du trong for legehjelp skal du ringe fastlegen din eller den kommunale legevakta.
Mange pasientar og pårørande ønskjer å ta bilete eller video som eit minne frå tida på sjukehuset. Då kan det vere lurt å hugse nokre reglar.
Det er sjølvsagt heilt greitt så lenge det er pasientane og/eller pårørande og vener som er på bileta.
Det er likevel ikkje lov å ta bilete av medpasientar eller tilsette. Vi har hatt tilfeller der bilete av medpasientar/tilsette er blitt publisert i digitale media utan deira godkjenning.
Vi håper alle viser respekt for personvernet til alle dei møter under besøket på sjukehuset og avgrensar fotografering til å gjelde eigen familie og vener.
Ved Førde sentralsjukehus finn du kiosk der du kan kjøpe aviser og andre kioskvarer. Du kan også levere kupongar til Norsk Tipping sine spel.
Alle kantinene i Helse Førde er opne for tilsette, pasientar og pårørande.
Kantinene på Lærdal sjukehus og Nordfjord sjukehus finn du i underetasjen. Dei har opningstid 10.30 - 14.30.
Hovudkantina ved Førde sentralsjukehus ligg i 2. etasje. Her får du kjøpt varm mat og mykje anna. Den har opent 07.30 - 20.00. I Førde finn du også ein kafe i 1. etasje innanfor resepsjonen. Denne har opningstid 09.00 - 15.00. Her finn du kaffe, te, anna drikke, påsmurt og kaker m.m.
Kantina ved Indre Sogn psykiatrisenter er open alle kvardagar frå klokka 10.00-13.30.
Kantina på Tronvik er open for tilsette og bebuarar.
Du kan nytte mobiltelefon ved sjukehusa. Vi oppfordrar likevel alle til å bruke mobilvett og ta omsyn til medpasientar.
Det er viktig å sette telefonen på stille om natta, og på stilleringing eller vibrering om dagen. Av omsyn til dei andre pasientane er det best å gå ut av rommet dersom du må ta ein lengre samtale.
Vi ber om at du inne på pasientrommet ikkje snakkar eller har lyd på mobilen i tidsrommet etter klokka 21.30 til klokka 08.00 neste dag.
Det er gratis trådlaust nettverk for pasientar, pårørande og besøkande på sjukehusa. Dette kan du kople deg til frå din smarttelefon.
Førde sentralsjukehus har sett av hundre parkeringsplassar berre for pasientar og pårørande. Er alle desse plassane opptekne, er det fleire parkeringsområde rundt Førde sentralsjukehus. Ledige plassar på desse områda kan òg nyttast av besøkande.
Blodgjevarar og rørslehemma har eigne parkeringsplassar mellom anna framfor hovudinngangen og rundt om på sjukehuset sitt område. Dei som kan parkere her, har eige parkeringsløyve. Utan slikt løyve er parkering rekna som ugyldig.
Ordinær parkering for pasientar og pårørande: Parkeringsplassen er inn frå Svanehaugvegen, nord-aust for Svanabygget som er hovudbygningen ved sjukehuset. På nedsida av parkeringsplassen er det også ladepunkt for el-bil.
I 6. etasje har Førde sentralsjukehus eige pasienthotell.
Pasienthotellet har 22 senger. Dei er fordelt på seks enkle rom og åtte doble rom. Alle romma er tilpassa rullestolbrukarar.
Treng du nokon å snakke med? Sjukehuspresten er til for deg anten du er pasient eller pårørande. I møte med denne omsorgstenesta kan du finne ein «fristad» og ein plass å samle tankane. I samtale med sjukehuspresten er det tid og rom for både stort og smått.
Du treng ikkje ha kristen eller religiøs tru for å ta kontakt. Det er ditt liv og dine tankar som har fokus. Det er sjølvsagt og høve til klassiske prestetenester som mellom anna sermoniar og bøn.
Uansett kva du har på hjartet er sjukehuspresten tilgjengeleg for å møte deg, der det passar deg best. Det kan vere på telefon, prestekontoret, pasientrom, i kantina eller kanskje på ein benk ute.
Ta kontakt direkte med Helene Langeland på telefon 908 79 281, eller spør personalet om å tilkalle/avtale tid med prest.
Sjukehuspresten er primært tilgjengeleg i ordinær kontortid, men kan og tilkallast til andre tider.
Kontoret er på plan 2, første dør til høgre for inngangen til kantina.
Slik koblar du deg til gjestenettet vårt:
Koble deg til det trådlause gjestenettet (gjest.ihelse.net)
Ein nettlesar skal opne seg automatisk. (Om påloggingsvindauget ikkje dukkar opp, forsøk å opne nettlesaren manuelt).
Les nøye gjennom vilkåra.
Trykk "Godta" når du har lese og forstått vilkåra.
Innlogginga skjer automatisk på einingar etter første pålogging, så lenge kontoen er aktiv. Det skal berre vere nødvendig å logge seg på éin gong per eining per 31 dagar.
Akuttmedisin: Etter avtale på telefon 57 83 90 82.
Barneavdeling: Visittider sengeposten 5. etg: Kontakt personale på vaktrommet.
Kirurgisk: Visittider sengepost 12.30-13.30 og 18.30-19.30.
Kreft: Visittider sengepost: Har ikkje faste visittider. Ta kontakt med vaktrommet.
Kvinneklinikken: Far eller medmor kan kome når dei ønskjer utanom kviletid klokka 13.00-15.00. Søsken til barnet og andre besøkande kan takast i mot utanfor avdelinga.
Medisinsk: Visittider medisinsk sengepost 14.30-15.30 og 19.00-19.45. Til eineromma: Etter avtale.
Nevrologisk: Ikkje fast visitttid. Pårørande og andre er alltid velkomne.
