Behandling
Graviditet - tilvekstkontroll
Frå og med svangerskapskontrollen i veke 24 vil jordmor eller fastlege måle livmora frå symfusen (skambeinet) til toppen av livmora med eit måleband (symfuse-fundus må, SF-mål) som eit mål på storleiken til fosteret. Om SF-målet avvik frå normalkurva, vil du bli tilvist til svangerskapspoliklinikk for vidare undersøking med ultralyd for å finne årsaka til avviket.
Fleire forhold kan påverke SF-målet:
- Høgt SF-mål kan vere uttrykk for stort barn, muskelknute, mykje fostervatn eller tvillingar
- Lågt SF-mål kan vere teikn på for lite fostervatn eller at fosteret veks lite
Det kan også vere at alt er heilt normalt sjølv om SF-målet er enten høgt eller lågt.
At eit foster veks lite kan skuldast genetiske / arvelege årsaker, sjukdom hos mor, sjukdom i morkaka, eller sjukdom hos fosteret. Ofte spelar fleire faktorar inn.
Målet med undersøkinga er å avklare moglege årsaker og planleggje vidare oppfølging og behandling. Ofte er det nødvendig med fleire kontrollar, og nokre gonger blir det anbefalt å framskunde fødselen.
Før
Dersom du blir tilvist til svangerskapspoliklinikken må du ta med ei urinprøve når du skal til undersøkinga.
Lite fosterbevegelsar
Eit resultat av manglande tilvekst og trivsel hos fosteret kan vere at fosteret bevegar seg mindre, og at du kjenner mindre fosterbevegelsar, mindre liv. Ved betydeleg og vedvarande reduksjon i fosterbevegelsar på tross av fokus på å kjenne etter, bør du kontakte fødeavdelinga direkte.
Under
Det er rutine å kontrollere mor sitt blodtrykk og urin ved ein tilvekstkontroll.
Registrering av fosterets hjarterytme
Ved tilvekstkontroll vil det også i nokre tilfelle gjerast ei registrering av fosteret sin hjarterytme (CTG). Dette blir då gjort enten før eller etter at legen gjer ei ultralydundersøking.
Ultralydundersøking
Ultralydundersøkinga inkluderer:
- Målingar av fosteret (hovud, buk og lårbein)
- Mageomkrets og lengda på lårbeinet
- Samanlikning med tidlegare målingar og estimering av fostervekt
- Evaluering av fostervatnmengde
- Vurdering av fosteraktivitet
- Eventuelt gjennomgang av fosterets anatomi
Som regel er måling av blodgjennomstrømminga i blodkara i navlesnora også ein del av undersøkinga. Ultralydundersøkinga blir utført av jordmødrer og legar, og er ikkje smertefullt for mor eller foster.
Etter
Resultata frå ultralydundersøkinga blir saman med informasjon om helsa di, risikofaktorar, resultat frå tidlegare undersøkingar, alderen til fosteret og vekst over tid avgjerande for svangerskapet framover.
Nokre gravide blir følgt opp vidare hos fastlege eller jordmor, nokre blir følgt opp vidare poliklinisk på sjukehuset, og nokre blir innlagt til observasjon og hos enkelte planleggjast fødsel.
Kva som er beste fødselsmetode for foster med tilveksthemming og tidspunktet for når fødselen skal planleggjast, må vurderast individuelt i kvart enkelt svangerskap.
Neste svangerskap
Det er auka risiko for gjentaking av veksthemming hos fosteret i neste svangerskap. Dersom du planlegg å bli gravid fleire gonger bør det neste svangerskapet planleggjast og følgjast opp i samarbeid med spesialisthelsetenesta. Oppfølging i neste svangerskap kan innebere tidleg ultralyd, bruk av medikament (Albyl-E) frå svangerskapsveke 12 i tillegg til regelmessige tilvekstkontrollar seinare i svangerskapet.
Kontakt
Førde sentralsjukehus
Kvinneklinikken
Oppmøtestad
Kvinneklinikken er på flyttefot
18. september flyttar vi inn i nye, flotte lokaler i Livabygget. Vi blir framleis å finne i 5. etasje, og du tek trapp eller heis som før. Inngangen til Livabygget, med mor-barn-avdeling, vil bli merka. Her finn du føde, gynekologisk sengepost og barneavdelinga. I begynnelsen av oktober flyttar kvinneklinikken sine poliklinikkar, som no heiter kvinnepoliklinikken, frå 6. etasje til dei gamle lokala i 5. etasje.
Med flytting følger det med litt endringar, og vi jobbar med å få dette på plass så fort som mogleg. Ønsker du å nå oss på telefon, har vi dei samme telefonnummera som før. Velkommen til oss!
Føde- og barselavdeling
All kontakt på dagtid til sekretær i ekspedisjon i 5. etasje, anten direkte ved oppmøte i luke eller ved telefonkontakt 578 39 233. Kontakt etter klokka 15.00 til tlf: 578 39 233/578 39 132, då går telefon direkte inn på felles vaktrom for gynekologi, føde og barsel. Ved oppmøte i avdelinga etter klokka 15.00, ta direkte kontakt med personell på vaktrom i 5. etasje (gå inn dør til fødeavdeling, første dør til høgre).
Gynekologisk sengepost
All kontakt på dagtid til sekretær i ekspedisjon i 5. etasje, anten ved direkte oppmøte i luke eller ved telefonkontakt 578 39 233. Kontakt etter klokka15.00 til tlf: 578 39 233/578 39 132, då går telefon direkte inn på felles vaktrom for gynekologi, føde og barsel. Dersom du som pasient har fått time til konsultasjon føl du instruksen på innkallinga i høve oppmøtestad.
Føde poliklinikk
All kontakt via telefon i høve ultralyd. Du kan du ringe på dagtid måndag til fredag frå klokka 08.00 til klokka 15.00, på tlf: 578 39 233. Har du time på fødepoliklinikk kontaktar du ekspedisjonen i 6. etasje (innerst i gangen på gynekologisk poliklinikk).
Gynekologisk poliklinikk
All kontakt på dagtid til sekretær i ekspedisjon i 6. etasje frå mandag - fredag frå kl.08.00 - 15.00 (innerst i gangen på gynekologisk poliklinikk). Telefon: 57839239/ 57839241
Amme poliklinikk - fredagar
Har du ønskje om time på ammepoliklinikk, ring sekretær på dagtid måndag til fredag klokka 08.00 - 15.00, telefon: 578 39 233. Tilvising er ikkje naudsynt. Oppmøtestad til ammepoliklinikk er på venterom i 6. etasje.
Samtalepoliklinikk
Har du behov for fødselssamtale er det naudsynt med tilvising frå jordmor eller fastlege. Her treff du faste jordmødre som i tillegg til samtalepoliklinikken, jobber ved føde/barsel avdelinga. Oppmøtestad er i 6. etasje. Du må gjerne ha med partner under samtalen.
Førde sentralsjukehus
Svanehaugvegen 2
6812 Førde